Programa Advokasia ba direitu ema ho Difisiensia no oinsa Empodera Feto ho difisiensia sira hodi advoka ba sira nia direito Sai hanesan Programa prioridade husi servisu organizasaun CBRNTL (community based rehabilitation network timor leste ) hanesan mos organizasaun ema ho difisiensia iha Timor Leste nebe sei implementa sira nia programa ne`e iha munisipio vikeke ba tinan 2024 ;lia hirak ne`e hato`o husi Directora CBRNTL Norberta Soares .
Iha munisipio viqueque iha programa prioridsade 2 mak hanesan :
- Programa advokasia ba iha direito ba ema ho difisiensia liu liu mak oinsa servisu organizasaun nian ba advokasia ba situasaun ema ho difisiensia iha munisipio viqueque
- Programa seluk mak oinsa empodera feto ho difisiensia sira hodi advoka ba iha sira nia direito iha munisipio viqueque
Husi programa sira ne`e CBRNTL sei hala’o actividade oi – oin primeiro mak sei halao sosializa nomos fo formasaun ba komunidade, aleinde direita ba ema ho difisiensia liu liu ba feto ho difisiensia sira no sei involve mos lider komunitaria,familia ema ho difisiensia no komunidade.
Sei kria mos dialogo ou espasu nakloke hodi koalia ho maluk feto ho difisiensia nomos feto la ho difisiensia liu liu oinsa atu empodera sira hodi konhese sira nia a`an liu husi sira nia esperiensia nebe mak durante ne`e sira hasoru karik sira hetan diskriminasaun ,hetan violasaun ruma ,
Nomos sira laiha espasu atu bele koalia ho ema ruma maka organizasaun CBRNTL rasik sei promove dialogo iha munisipio viqueque hodi hakbi`it maluk difisiensia no hamutuk ho sira hodi bele advoka ba iha sira nia direito.
Organizasaun CBRNTL sei la koalia kona ba sira nia direito maibe oinsa atu hakbi`it sira nune`e sira rasik bele koalia sira nia situasaun iha publiko no fo solusaun rasik no bele nesesita ba to`o iha sira nia situasaun sira nebe mak durante ne`e sira halo.
Norbeta Soares haktuir liu tan katak Aleinde programa hirak ne`e organizasaun CBRNTL mos iha tan programa seluk husi empoderamento sira ne`e nafatin rekolha informasaun liu liu kona ba oinsa mak autoridade munisipio nomos linha ministerial sira seluk hanesan saude,edukasaun,justica,social no seluk tan.
oinsa sira ninia seriadade no tau importansia kona ba programa inkluzaun ema ho difisiensia iha munisipio viqueque nia durante ne`e to`o iha nebe! Liu liu kona ba oinsa sira ninia seriadade ba iha implementa lei politika planu asaun sira ne`e iha sira nia programa ne`e to`o iha nebe!
Organizasaun CBRNTL sei halao mos monitoriza ba programa implementasaun iha munisipio viqueque .
no nafatin hamutuk ho autoridade local ,ema ho difisiensia rasik liu liu feto ho difisiensia hodi halo advokasia husi munisipio to`o iha nasional
Directora ne`e dehan liu tan katak dadaun ne`e organizasaun CBRNTL implementa ou halao hela actividade iha posto admistrativo Lacluta,tanba atu sukat mudansa ema ida nian ne`e sei persija tempu,karik mak halao deit actividade iha loron ida ou rua ne`e susar ba ita atu sukat nia mudansa liu liu hanesan ema nia presepsaun,ema nia komprendesaun kona ba situasaun ema ho difisiensia ne`e to`o iha nebe ona! Tanba nemak husi organizasaun CBRNTL sei implementa uluk lai iha posto admistrativo lacluta no viqueque villa iha suku Dilor,Waimori no Carau Balo,husi implementasaun programa ba iha suco sira ne`e atu hare mos kona ba impakto positivo balun nebe mak iha hanesan mudansa atetude ou hahalok, nomos feto ho difisiensia no feto laho difisiensia bele hakilar ona kona ba sira nia situasaun ne`e bele sai hanesan exemplo ba iha sosiadade liu liu autoridade munisipio viqueque atu bele expanda servisu sira ne`e tanba ita hakarak atu governo maka tenki halo kuntinuasaun ba iha servisu sira ne`e ba oin,tanba ne`e maka hanesan organizasaun CBRNTL hanoin katak lao ho saida mak iha depois hare mos nia impakto, no hanoin mos katak liu husi nia impacto ne`e bele sai hanesan lisaun ba iha ema hotu hotu atu bele hare baiha asuntu ida inkluzaun ba sosiadade.
Jornalista; Angelina Alves